Saati Kim Ne Zaman İcat Etmiştir? Saatin Etkileyici Tarihi

Günlük hayatımızın merkezinde olan, hatta günlük hayatın kontrolünü sağlayan zaman hala içinde anlaşılması güç gizemler barındırsa bile saatler ile onu takip edebiliyor ve anlamlandırabiliyoruz. Yılları, ayları, haftaları, günleri, saatleri ve ondan bile küçük zaman ifadelerini saatler ile kontrol edebiliyoruz. 

Zaman kavramı ne kadar ilginç ve büyüleyici. Süreklilik olarak açıklanan zaman, biz her ne kadar onu bölerek anlamlandırmaya çalışsak bile, uzaysal boyutu olmayan bir kavramı temsil ediyor. Zaman çağlar boyunca insanların ana konularından biri olmuştur. Tarih, felsefe, matematik, fizik ve pek çok bilim üzerinden zaman incelenmiştir ve sırları araştırılmıştır. Eski Mısır inanışına göre zaman Tanrı’nın ta kendisini temsil etmektedir ve enerjinin dönüşüm süreci olarak görülür. Öyle ya da böyle, zaman ilgi çekici ve büyüleyici olmaya devam ediyor. Bizler için bu mistik yanlarının dışında, günümüzü ayarlamak için bir araca dönüşüyor. Nasıl mı? Elbette saatlerle. 

Peki, saati kim buldu? Saati kim icat etti? Saat ne zaman bulundu? Hiç düşündünüz mü? Öyleyse saatin tarihine doğru benzersiz bir yolculuğa şimdi hep birlikte çıkalım. 

Saati Kim Ne Zaman İcat Etmiştir?

Saati kim ne zaman icat etmiştir sorusuna verilecek yanıtı araştırmak için bir soru daha sormamız gerekiyor. Hangi saati? Zamanı ölçmeye yarayan bir alet olan saat eski çağlarda günümüzdekine hiç de benzemiyordu. En eskiye gidersek eğer saatin icadı MÖ 4000’lere kadar uzanıyor. Mısır medeniyeti gökyüzünü takip etti ve güneşin hareketlerini gözleyerek birbirini tekrar eden bir sistemin varlığını keşfetti. İşte güneş saati bu şekilde ortaya çıkmıştır. Güneş her gün bir düzen çerçevesinde doğar ve batar. Bunu yakalayan ve bunu kontrol ederek saat kavramını ortaya çıkaran Mısır medeniyeti, güneş saatini icat etmiştir. Bu saatin çalışma mekanizması güneş ışınları ile saatin ifade edilmesini sağlıyor. Dik duran cisim güneş ışınlarını her saatte farklı bir açıdan aldığı için, oluşturduğu gölgeleri takip ederek aslında bir gün tamamlanabiliyor. Güneşin olmadığı gece vaktinde çalışmasa da günü ayırma konusunda oldukça işlevsel olan güneş saati, günümüzde hala kullanılan bir saat tipidir. 

Saatin ilk günlerine uzanmamızın ardından sıra bugün herkes tarafından sıklıkla kullanılan saatte, yani modern saat. Günümüzde çok sayıda farklı saat türü vardır. Ancak bunların en yaygın olanı modern tarzla üretilen yaylı saatlerdir. Bugünlerde herkes tarafından kullanılan ve oldukça popüler olan modern yaylı saatlerin mucidi bir Alman. Mucit Peter Henlein’in ilk tasar tasarlayıp ürettiği, yani icat ettiği modern yaylı saatler hala popülerliğini korumaya devam ediyor. Kendisi aslında bir kilit ustası olmakla birlikte bilinen ilk kurmalı saati 1524 yılında icat etmiştir. Kurmalı saatlerin hayatına başladığı 16. yy’dan sonra saatler sürekli şekil değiştirerek başkalaşmış ve bugünkü formlarına dek ulaşmıştır. İşlevsellik anlamında çok büyük farklara sahip olmasalar da boyut, ve sistem anlamında birbirinden ayrılan saatler günümüzde oldukça farklı tarzlarla tüketicilerle buluşuyor. 

Saatin Tarihçesi

Saatin tarihçesini araştırdığımız tarih bizi Mısır uygarlığına götürüyor. MÖ. 4000 yıllarına uzanan özel bir yolculuğa çıkıyoruz. İnsanoğlu daima zamanı ölçmenin yollarını aramış durmuş. Çünkü saat tahmin ettiğinizden çok daha önemli. Mevsimlerin ne zaman başlayıp biteceğini bilmediğinizi hayal edin? Yaşamak ne kadar da zor olurdu. İnsanlar hazır olmak için zamanı bir şekilde saat sistemleri ile kontrol etmek istemişler. Böylece gittikçe daha küçük birimlere ayrılan zaman onlara yol göstermiş. Bunun için Sümer, Mısır, Yunan ve Roma medeniyetlerine bir teşekkür borçluyuz. 

Güneş saati gibi icatların ardından kum saati ve su saati gibi farklı saat modelleri de ortaya çıkmıştır. Bunu ise ilerleyen dönemde ateş saati, köstekli saat, elektronik saat, mekanik saat gibi çok sayıda farklı saat modeli takip etmiştir. 1524 yılında keşfedilen ilk kurmalı saatin ardından saate karşı artan talep, yeni saat modellerinin ortaya çıkmasını da teşvik etmiştir. Dolayısıyla saat, zamanla bir modaya dönüşmüştür. Zamanla daha da çok sevilerek bir aksesuar, bir takı gibi görülmeye başlamıştır. 

Tarihler 1656 yılını gösterdiğinde ilk sarkaçlı saat icat edilmiştir. Elbette o tarihlerde kullanılan saatlerde kusursuzluk aramak pek doğru değil. Çünkü saatlerde sürekli kaymalar yaşanıyormuş, hem de her gün! Bu yüzden sürekli tekrar kurulmaları gerekiyormuş. Ancak 1721 yılında George Graham’ın yaptığı saat dakikliği ile her yerde nam salmış. 1761 yılında ise John Harrison teknolojiyi biraz daha ileri taşımış ve neredeyse hiç şaşmayan bir saat icat etmiş. 

Peki ya kronometreler? Evet onlar da konularımız arasında. İlk cep kronometresi 1800 yılında icat edilmiş. Böylece saniyeler artık insanların cebine girmeye başladı. İlk büyük çapta kurulan saat fabrikası ise 1850 yılında hizmet vermeye başladı ve böylece saat üretiminde seri üretim başladı.

1952 yılına geldiğimizde ise hepimizin kullandığı pilli saatler ortaya çıktı. Kurmalı saatlerden çok daha kusursuz performans sağlayan bu saatler kısa zamanda tüm dünyada popüler oldu. 

Pilli saatleri yıkan gelişme ise elektronik saatlerin icadı oldu. Bu saatler 1970 yılında ilk kez ortaya çıktığında tüm piyasa elektronik saatlere yöneldi ve bugün bile hala kullanımına devam ediliyor. 

Saat Hangi Yıllarda İcat Edildi?

Saat hangi yıllarda icat edildi sorusu için de benzer bir soruya ihtiyacımız var. Hangi saat? Dünya tarihler boyunca çok fazla farklı saatin üretimine tanık olmuştur. Elbette hepsi farklı zamanlarda farklı yerlerde icat edilmiştir. Mısırlıların MÖ. 4000 yılında yaptıkları, 1500lü yıllara geldiğimizde Alman mucit Peter Henlein’e elbette ışık tutmuştur. Dolayısıyla saatleri birbiri üzerinde gelişen icatlar olarak değerlendirebiliriz. Yapılan her saat yeni bir yeniliğin daha ortaya çıkmasını sağlamış ve böylece kusursuz sistem ortaya çıkmıştır. Elbette bu çağlar içinde gerçekleşen bir süreç içinde yaşanmıştır. 

Mekanik Saat Hangi Yıllarda Bulundu?

Mekanik saatlerin yolculuğu da oldukça geçmişe gidiyor. Eski su saatlerinin yerini alacak olan mekanik saatlerin tarihi 1275 yılına dek uzanıyor. Saat mekanizmasının ortaya çıktığı bu tarihlerin ardından 1364 yılında ilk kez bir saat mekanizmasının çizimi gerçekleştirilmiştir. Bu zamanlarda saatler sadece kent meydanlardaki kuleleri süslerken, zamanla çoğalarak tüm dünyaya yayılmışlardır.

Geçmişten Bugüne Saat Türleri

Geçmişten bugün saat türleri sayısız değişime uğramıştır. Bugün hala eski saat modelleri de kullanılmaktadır ancak günümüzde saatler oldukça farklı şekillerde ve çalışma mekanizmalarıyla karşımıza çıkar. İşte bazı saat türleri:

• Güneş saati
• Ateş saati
• Kum saati
• Su saati 
• Sarkaçlı saat
• Zemberekli saat
• Kronometre
• Köstekli saat
• Mekanik saat
• Pilli saat
• Elektronik saat
• Alarmlı saat
• Dijital saat
• Çalar saat