Gecenin ve gündüzün uyumlu döngüsünün, yaşam ve ölümü tasvir ettiğine inanan Mısırlılar, M.Ö. 1500 yılında ömürlerinin kontrolünü kazanabilmek için onların ekinlerini büyüten ve aydınlığı getiren güneşin rehberliğine sığınarak güneş saatini icat ettiler. İnsan oğlunun zamanla olan yarışında çığır açarak yeni bir dönem başlatan Mısırlılar böylece sadece saati değil verimliliğide icat etmiş oldu.
Güneş Saati Niçin İcat Edilmiştir?
İnsanlığın sonsuz merakı ve anlam arayışı insan olma sanatının kendisini meydana getirir. Doğanın kontrolünü onu keşfederek eline alabilen insan oğlunun merakı her yeni keşifle daha da acıkmış ve güçlenmiştir. Zamanı anlayarak yaşamanın anlamını keşfedebileceğini düşünen Mısırlılar, mitolojik inanışlarının tasarısının verdiği dürtülerle hareket ederek güneş saatini icat etti. Bu icat sayesinde verimliliği keşfeden Mısırlılar ise zamanın keşfiyle verimliliği, verimliliğin keşfiyle ise koca bir imparatorluğu ortaya çıkardı. Verimlilik ile birlikte hayat, şimdi için yaşayan ömürleri gelecek için çabalayan ve çalışan ömürler haline getirdi.
Güneş Saati Çalışma Mantığı Nasıldır?
Saat fikrinin ilk kompozisyon denemelerinden biri olan bu aletin çalışma mantığı esasında çok basitti. Yatay düzleme dik bir şekilde, dünyanın dönme ekseninine hizalanarak, saplanan bir Gnamon adındaki bir parçanın güneş batana kadar gölgesinden yararlanılarak saatin kaç olduğu anlaşılırdı. Kullanılan bu düzenek bir sopa ile kum yada toprağa batırılarak basit bir şekilde ihtiyacı olanlar tarafından yapıldığı gibi, şehir merkezlerinde kralların ve kraliçelerin görkemlerini halka sergiledikleri yapılar olarakta kullanılırdı. Özellikle ibadethaneler gibi halk tarafından toplu kullanılan ve saatin anlam ifade ettiği merkezlerde halen görebileceğimiz güneş saatleri, güneşin olmadığı günler ve akşamları tahmin yapaması sebebiyle yerini kum ve su saatlerine bırakmıştır.
Güneş Saati Nasıl Okunur?
Güneş gökyüzünde turunu atarken dünyanın dönme eksenine göre hizalanır. Güneş saatleri bu döngüden daha iyi faydalanabilmek adına genellikle tabanında zaman dilimlerinin bilgileriyle birlikte kullanılmıştı. Eş dilimlere ayrılmış olan gündüzün üzerinde gezen saplı parçası olan Gnamon’un gölgesi ile zamanın tahmini yapılmaya çalışılırdı. Halen geçmişten günümüzü kalan birçok eser ve mimaride rastlayabileceğimiz güneş saatleri ise zamansız bu tasarım sayesinde bize zaman hakkında bilgi vermektedir.
Güneş Saati Nasıl Yapılır?
Güneşin hareketli döngüsünün yarattığı ışıktan faydalanarak gündüz zamanı gösteren aletler olan güneş saatlerini yapmak esasında çok basittir. Bahçenizi veya dış cephenizi süsleyebilecek güneş saatini yapmaya başlamadan malzemelerimiz olan çakıl taşları ve yaklaşık iki metre uzunluğundaki tahta sopayı edinerek başlayabiliriz. Ardından çubuğu dikince sağlıklı sonuç alabileceğimiz güneş alan yeri bulmamız gerekir. Bulunduğunuz yarımküreye doğru hafifçe eğerek kullandığınız çubuğu yerleştirin. Ardından bir gün boyunca güneşin gölgesini gözleyerek güneş saatinizin göstergeleri hakkında bilgi edinin. Saat başlarını belirleyebildikten sonra ise her saat için bir çakıl taşı kullanarak güneş saatinizi sadece gündüz çalışan modern bir saat ve dış mekan tasarımı olarak kullanabilirsiniz. Daha basit ve küçük çaplı bir güneş saati yapmak ve belkide sayesinde çocuğunuzla saatleri öğretebilmek içinse tavsiyemiz kullanmadığınız plastik tabakları düzlem olarak kullandığındığınız method olacaktır. Plastik tabağın tam ortasına konumlandırdığını saplı parça yani gnamonun dönüşlerini yine gözlemledikten sonra çakıl taşlarınızı yada fasulyelerinizi saat başlarını gösteren noktalara konumlandırmalısınız.
