Saat kullanan pek çok fark etmiştir ki, genellikle orijinal saatlerde yer alır, water resistant yazar ve ATM ile ölçülür. Her saatin kullanım alanı, amacı, malzemesi farklı olduğu için su geçirmezlik seviyeleri de birbirinden farklıdır. Bu yazımızda saatlerin su geçirmezlik birimleri ve seviyelerinden bahsedeceğiz. Su geçirmezlik 1 ATM nedir ya da 10 ATM su geçirmezlik ne anlama gelir sorularının cevaplarını bu yazıda bulabilirsiniz.
Su Geçirmezlik Farkı Nedir?
Bir kol saatinin su altındaysan maruz kalacağı su basıncını belirten gösterge, su direnci derecelendirmesidir. Günümüzde insanlar seyahat etmeyi, yeni yerler keşfetmeyi hatta su aktiviteleri yapmayı çok sever. Bundan dolayı suyla temas halinde olma ihtimalleri oldukça yüksektir. Saatlerin farklı ve yeni özellikleri nedeniyle su direnci derecesi yanlış anlaşılabilir hatta göz ardı edilebilir. Kol saati takan kişi için saatte 50M su geçirmezlik büyük önem taşırken pek çok kişi bunun farkında dahi değildir.
Kol saatindeki metrelerin ifade ettiklerine ve metre başına hangi faaliyetlerin etkileneceğinden kısaca bahsedelim.
Suya dayanıklılık: Kol saatini, herhangi bir basınç uygulanmadan, sadece su sıçramalarına karşı korur. Günlük hayatta el yıkarken kol saatine kadar su damlacıklarına karşı koruma sağlar.
50 m su geçirmezlik: Basit su aktivitelerine karşı kol saatinizi korur. Sığ sularda etkilidir ancak sualtı dalış aktivitelerinde koruma sağlamaz.
100 m su geçirmezlik: Havuz dalışı, yüzme gibi sığ sualtı dalışları gibi aktivitelerde koruma sağlar. Tüplü dalış ve jet ski aktiviteleri için uygun değil, bunlara karşı koruma sağlamaz.
200 m su geçirmezlik: şnorkel, jet ski, yüzme gibi aktivitelerde kol saatinizi sulardan korur. 200 m su geçirmezlik, tüplü dalış aktivitesinde koruma sağlamaz.
Dalgıç saatleri: Yukarı bahsedilen tüm aktivitelerin yanı sıra bir de tüplü dalış aktivitesinde kullanılır. Tüm su sporlarına karşı kol saatinizi korur.
Bar ve ATM Seviyeleri
Saatin üzerinde en yaygın görülen kavramlar arasında bar ve ATM seviyeleri yer alır. Farklı basınç türlerine karşı saatin dayanıklılığını göstermek için kullanılır.
Bar seviyesi, su altındaki kol saatine uygulanan basınçla ilgilidir. Bar seviyesi dönüştürüldüğünde 32 fit ya da 10 metreye eşit olduğu belirlenmiştir. ATM seviyesi ise, suyun üzerindeki hava basıncıyla ilişkilidir. Öncelikle deniz seviyesindeki normal basınç 1 ATM olarak kabul edilir. 10 ATM kol saati basit bir ifadeyle, kol saatinin su basıncına yenik düşmeden deniz seviyesindeki basınca oranla 10 kat daha dirençli olduğunun göstergesidir.
50 metrede olan bir kol saatiyle teorik olarak 50 metre kadar inebilirsiniz. Aynı zamanda bu durum, saatin daha fazla basınca maruz kalmasına neden olur. Saatiniz 50 metre olarak derecelendirilmiş olsa da suyun ekstra basınç oluşturacağı ve böylece derinlik basıncından farklılık göstereceğinden dolayı su altına gireceği derinlikte bir parça boşluk bıraktığınızdan emin olmanız gerekir.
Bar, ATM ve mesafe arasındaki dönüşümler:
1 bar = 1 ATM = 10 metre = 32 ayaktır. Bundan dolayı 10 ATM = 10 bar = su altında 100 metre ya da 10 ATM = 10 bar = su altındaki 320 ayak olarak dönüşür.
20 ATM = 200 metre = 640 ayak = 20 bar
30 ATM = 300 metre = 960 ayak = 30 bar
50 ATM = 500 metre = 1600 ayak = 50 bar
100 ATM = 1000 metre = 3200 ayak = 100 bar olarak dönüştürülür. Saatlerinizde yer alan bar ve ATM seviyelerini bu şekilde takip edebilirsiniz.
ISO Seviyeleri
ISO 2281 : 1990 ve ISO 6425 : 1996, saatlerin kendi sualtı işlevleri için özel standartlarıdır.
ISO 2281:1990 seviyesi, günlük olarak takılan kol saatlerinde kullanılan bir standartken ISO 6425:1996 ise, derinlik ve basıncı önemli bir rol oynadığı dalış kol saatlerinde kullanılan bir standarttır. ISO 2281 geçen bir kol saati, resmi olarak su geçirmez kol saati olarak kabul edilir ve dereceleme boyunca belirtilir. Dalgıç kol saatlerinin ise basınç altındaki gücünün belirlenmesi için ISO 6425 testlerini geçmesi gerekmektedir. Saatlerde yaygın olarak kullanılan bir diğer terim ise, WR’dir. WR, su direnci oranını belirtir. Belirtilen basınca dayanabilmesi için bir kol saatinin dayanıklılığını gösterir.
ISO 2281: 1990
ISO 2281: 1990, bir kol saatinin suya dayanıklı olması için gereken farklı testleri ifade eder. Genellikle günlük takılan kol saatleri içindir ve hafif yüzme, egzersiz, normal aktiviteler için kullanılır. Kol saatinden başka herhangi bir ifadenin yer alıp almamasına bakılmaksızın suya dayanıklı ibaresi bulunan kol saatleri, deniz altı dalışı için uygun özellikte değildir. Başka bir ifadeyle, bu saatleri tüplü dalış yaparken kullanmak tamamen sizin sorumluluğunuzdadır.
Kol saatlerinin bu testlerden geçmesi isteğe bağlı olup test için yalnızca 1 numune kol saatinin test edilmesi yeterli niteliktedir. Kol saatlerinin suya dayanıklı özelliği taşıma için gerekli olan testler ve şartlar şöyledir;
- Kol saatinin 10 cm suyun altında 1 saat suya direnç göstermesi gerekir.
- Kol saatleri 5 cm derinliğindeki suyun altında 10 dakika düğmelere basıldığında suya karşı direnç göstermelidir.
- 40 – 45 derece ısıtılmış bir alana yerleştirilen saatler, yoğunlaşma karşı direnç gösterir ve ardından 18 – 25 derece su damlacıkları damlatılarak 1 dakika sonra silinir. Bu durumda saatin içerisinde yoğunlaşma belirtisi olmamalıdır.
- Her geçiş için 1 dakika ya da daha az zaman aralıklarıyla 5 dakika boyunca 40, 20, 40 derece olan bir alana konulan kol saati, sıcağa dayanıklıdır ancak saatin camının daha sonra yoğunlaşma belirtisi göstermemesi gerekir.
- Saat suya bastırıldığından suya karşı direnç gösterir. 1 dakika içerisinde gösterilen basınç uygulanır ve 10 dakika muhafaza edilir. Ardından 1 dakika içinde yavaş yavaş basınç azaltılır ve daha sonrasında ise yoğunlaşma ya da su kaçağı olup olmadığı kontrol edilir.
- 2 barlık hava basıncına maruz bırakılan kol saati, hava basıncına karşı direnç gösterir. Bu durumda kasada hava akışı olup olmadığı kontrol edilir.
Bir kol saatinin ISO 2281: 1990 sertifikasını alabilmesi için kayış bağlantısı, korozyon testi, negatif basınç gibi testlere gerek yoktur.
ISO 6425: 1996
ISO 6425: 1996, 100 m ve üzerindeki derinliklerde kullanılabilen dalış saatlerine uygulandığı için ISO 2281: 1990’a oranla daha sıkı kurallar içermektedir. Bu saatler, nominal basıncın %125’ine kadar test edilmektedir. Oldukça önemli bir standart olan ISO 6425: 1996’da sadece bir numune değil, her saat test sürecinden geçmektedir. Bu sertifikaya sahip olması için aşağıdaki testlerden geçmesi gerekir:
- Kol saatinin 18 ila 25 derece 50 saat boyunca yaklaşık olarak 30 cm’ye kadar batırıldığında su geçirmez olmalı ve diğer tüm özelliklerinin, işlevlerinin çalışır durumda olması gerekir.
- 40 dakika, 20 ila 40 derece ısıda 5 dakika ısıtılmış bir alana konulan kol saati, yoğunlaşma gerçekleştirmez ve ısı geçişlerinde 1 dakika ya da daha az bir süre zarfında kol saatinin camında yoğunlaşma belirtisi olmamalıdır.
- Saat su geçirmezlik testi için su altında 1 dakikada % 125 nominal basınca maruz kalacak ve böyle 2 saat boyunca muhafaza edilecektir. Ardından 1 dakikada 0,3 bara düşürülecek ve daha sonra 1 saat boyunca saklanacaktır.
- Her geçişte 1 dakika ya da daha az bir aralıklarla 10 dakika boyunca 40 derece, 50 derece, 40 derece olarak yaklaşık 30 cm’ye bastırılan kol saati, termal şoka dayanıklılık göstermelidir. Camda herhangi bir yoğunlaşma ya da su belirtileri olmamalıdır.
Bu testlerle bir saatin gerçek kalitesi ya da dayanıklılığı tespit edilir. Siz de saat satın alırken bu seviyelere ya da birimlere dikkat ederek amacınıza ya da ihtiyacınıza uygun bir seçim yapabilirsiniz.
